فلج مغزی در کودکان چیست؟ علائم و راه‌های درمان آن
فلج مغزی در کودکان چیست؟ علائم و راه‌های درمان آن
فلج مغزی (Cerebral Palsy) یکی از شایع‌ترین اختلالات رشدی محسوب شده و به معنای وجود اختلالاتی در مغز کودکان است که موجب تاثیر بر مهارت‌های حرکتی، رشدی و تکاملی آنها می‌شود. فلج مغزی در کودکان می‌تواند در زمان بارداری، حین زایمان و پس از تولد، براثر آسیب به قسمت‌هایی از مغز که قدرت حرکت بدن را کنترل می‌کنند و در حال رشد کردن هستند یا حتی براثر رشد غیرمعمول مغز نیز، ایجاد شود که این موضوع باعث ایجاد اختلال بین عملکرد مغز در استفاده طبیعی از عضلات بدن خواهد شد. عدم کنترل و هماهنگی عضلات بدن در کودکان فلج مغزی، ممکن است آنها را در انجام حرکات ساده مانند تنفس، بلع غذا، تکلم و کنترل مثانه نیز، دچار مشکل کند. در ادامه این مقاله قصد داریم تا شما را با تاثیرات کاردرمانی برای کودکان فلج مغزی، تشخیص علائم کودکان فلج مغزی و راه‌های درمان آن آشنا کنیم.
چرا کودکان دچار فلج مغزی می‌شوند؟
از جمله دلایلی که موجب اختلالات رشد مغزی در کودکان، قبل یا پس از تولد می‌شود می‌توان به عوامل ژنتیکی، سکته مغزی در جنین بر اثر اختلال خون‌رسانی به مغز، عفونت‌های دوران نوزادی، ضرباتی که به قسمت سر در سنین پایین وارد شده و همچنین، کمبود اکسیژن مغز در حین زایمان ممکن است برای نوزاد اتفاق بیفتد که اصطلاحا به آن خفگی نوزاد گفته می‌شود، اشاره کرد. با اینکه معمولا قبل از تولد احتمال ایجاد فلج مغزی در کودکان بسیار بیشتر است، اما برخی اتفاقات مانند آسیب به قسمت فوقانی مغز (مخچه) قبل از 6 سالگی هم می‌تواند موجب فلج مغزی در کودکان و آسیب‌های جدی در بینایی، شنوایی، یادگیری و برقراری ارتباطات در آنها شود.
چطور می‌توان فلج مغزی در کودکان را تشخیص داد؟
فلج مغزی در کودکان یک اختلال عصبی است که بر حرکت، هماهنگی و توان عضلانی تأثیر می‌گذارد و معمولاً در اوایل رشد کودک شناسایی می‌شود. تشخیص این بیماری نیازمند ارزیابی دقیق رشد حرکتی، بررسی واکنش‌های غیرطبیعی و انجام آزمایش‌های تکمیلی است. یکی از نشانه‌های اولیه فلج مغزی در کودکان تأخیر در مهارت‌های حرکتی مانند غلت زدن، نشستن یا راه رفتن است. کودکی که دست یا پای خود را به‌طور نامتعادل حرکت می‌دهد یا در حفظ تعادل مشکل دارد، ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد. از دیگر راه‌های تشخیص فلج مغزی در کودکان، معاینه رفلکس‌های غیرطبیعی مانند واکنش‌های بیش از حد یا سفتی عضلانی غیرمعمول است. پزشکان معمولاً با استفاده از تصویربرداری مغزی مانند MRI و CT اسکن، آسیب‌های احتمالی مغز را بررسی می‌کنند. آزمایش‌های الکتروفیزیولوژی نیز می‌توانند فعالیت غیرطبیعی در مغز را نشان دهند. بررسی دقیق تاریخچه بارداری و زایمان نیز نقش مهمی در تشخیص فلج مغزی در کودکان دارد، زیرا عواملی مانند کمبود اکسیژن هنگام تولد یا عفونت‌های دوران بارداری می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند. تشخیص زودهنگام این بیماری به درمان و توانبخشی مؤثرتر کمک می‌کند و می‌تواند کیفیت زندگی کودک را بهبود بخشد.
به‌طور کلی چند نوع فلج مغزی در کودکان شناسایی شده است؟
تشخیص نوع فلج مغزی در کودکان باتوجه به اختلال حرکتی که در قسمت مشخصی از بدن آنها وجود دارد، انجام می‌شود. هر نوع از فلج مغزی در کودکان قسمت خاصی از مغز را تحت تاثیر قرار داده که موجب یک اختلال در کودک دیده می‌شود. در ادامه به معرفی انواع مختلف فلج مغزی در کودکان خواهیم پرداخت:
اسپاستیسیتی: سفت شدن عضلات بدن.
دیسکینزیا: غیرقابل کنترل بودن حرکات عضله‌ها و بدن.
آتاکسیا: ایجاد اختلال در دید سه‌بعدی، عدم تعادل و هماهنگی حرکتی.
هیپوتونیا: اختلال در عملکرد طبیعی حرکتی و ماهیچه‌های بدن.
روش‌های درمان فلج مغزی در کودکان:
درمان فلج مغزی می تواند برای هر بیمار بسته به نوع و شدت علائم متفاوت باشد. فلج مغزی یک اختلال غیر پیشرونده است و با گذشت زمان بدتر نمی شود. دریافت درمان مناسب برای علائم فلج مغزی می تواند تا حد زیادی وضعیت کودک شما را بهبود بخشد. گزینه های درمانی اولیه برای فلج مغزی دارو، درمان و جراحی است. هدف از درمان فلج مغزی مدیریت علائم، تسکین درد و به حداکثر رساندن استقلال برای دستیابی به یک زندگی طولانی و سالم است. درمان فلج مغزی برای هر فرد برای هدف قرار دادن و درمان علائم خاص آنها طراحی شده و نوع درمان های فلج مغزی مورد نیاز می تواند به موارد زیر بستگی داشته باشد.
شرایط جسمی و ذهنی
میزان اختلال
محل مشکلات حرکتی
نوع فلج مغزی (اسپاستیک، آتتوئید، آتاکسیک، هیپوتونیک)
درمان کودک مبتلا به فلج مغزی صرفاً بر ناتوانی های جسمی آنها متمرکز نیست. همچنین، جنبه‌های اجتماعی و عاطفی زندگی نیز، وجود دارد که باید در انتخاب گزینه‌های درمان فلج مغزی درنظر گرفته شود. بسیاری از کودکان از ناتوانی های خود راضی هستند، شما به عنوان والدین او باید قبل از هر اقدامی برای درمان احساسات کودک را در نظر بگیرید.
برخی از درمان ها می‌توانند برای کودک استرس‌زا و ناراحت‌کننده باشند. بسیار مهم است که در مورد تأثیرات فیزیکی و عاطفی مراحل درمان با متخصصان و مهم‌تر از همه، با فرزندتان صحبت کنید.
منبع:
سایت تخصصی مقاله‌های توانبخشی - کاردرمانی و گفتاردرمانی
کاردرمانی چه تاثیری بر زندگی کودکان مبتلا به فلج مغزی دارد؟
کاردرمانی برای کودکان فلج مغزی، می‌تواند موجب بهبود کیفیت زندگی و عملکرد جسمی آنها شود. کاردرمانی کودکان فلج مغزی با کمک تمرینات تخصصی، ماساژهای مختلف، فیزیوتراپی و به‌کارگیری تکنیک‌هایی در جهت تقویت اختلالات شناختی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاردرمانی در فلج مغزی تاثیرات بسزایی خواهد داشت که به مرور زمان و با داشتن استمرار به افزایش‌های مهارت‌ها و دستیابی به استقلال در انجام فعالیت‌های روزانه کودکان کمک می‌کند. بنابراین، مسیر پیشرفت و بهبود اثر مثبتی بر اعتماد به نفس کودکان در زندگی دارد. درنهایت، کلینیک توانبخشی نسیم در جنوب غرب تهران می‌تواند به کمک کاردرمانگران و متخصصین فلج مغزی کودکان شما را راهنمایی کند. مرکز توانبخشی نسیم در شهرک ولیعصر و یافت‌آباد قرار دارد که شما با دسترسی آسان از مناطق فلاح، تولیددارو، امام زاده حسن، مهرآباد، نعمت آباد و آذری می‌توانید به آن مراجعه کنید و از خدمات تخصصی بهره‌مند شوید.
همچنین می‌توانید از طریق سایت مرکز توانبخشی نسیم با پزشکان در ارتباط باشید و مقاله‌ی مرتبط جهت آشنایی با خدمات این مرکز را مطالعه کنید.
معرفی خدمات گسترده مراکز توانبخشی